Nederland hoest, proest en snottert

De buitentemperatuur heeft totaal geen invloed op het oplopen van een verkoudheid. Toch snottert, hoest en kucht Nederland zodra de herfst zich aandient. Veel binnenzitten in slecht geventileerde ruimtes helpt het virus een handje.

Op de Noordpool is het gemiddeld vijftig graden onder nul. Toch zijn eskimo’s zelden verkouden. Heeft kou dan niets met verkoudheid te maken? Hoe komt het dan dat er na de ultrakorte zomer nu alweer zoveel Nederlanders lopen te snotteren, niezen en hoesten?

De rhinovirussen die verkoudheid veroorzaken, gedijen het beste bij een temperatuur onder de 33 graden Celsius. Het heeft dus geen zin de omslag van de zomer naar de herfst als oorzaak aan te wijzen voor het grote aantal verkouden mensen. In Nederland ligt de temperatuur vrijwel áltijd onder de 33 graden.

Toch lijkt het alsof er nu extra veel wordt gesnotterd. De verklaring hiervoor is simpel, volgens Roy Beijaert, huisarts en wetenschappelijk medewerker van het Nederlands Huisartsen Genootschap.

In de herfst en winter komen mensen minder buiten. Waar mensen buiten de ruimte hebben, zitten ze binnen dicht op elkaar. In huizen, bussen en op kantoren wordt bovendien vaak slecht of niet geventileerd. ,,Verkoudheidsvirussen kunnen zich via vochtdruppeltjes in uitgeademde lucht makkelijk verspreiden naar anderen die ze weer inademen,’’ zegt Beijaert.

Niet alleen via de lucht kun je een verkoudheid oplopen. Ook een handdruk van iemand die net aan zijn neus zat of het vastpakken van een veelgebruikte deurklink staan bovenaan de besmettingslijst. Tip: geef een verkouden familielid op een verjaardag liever een zoen dan een hand.

De een snuft wat, soms tot grote irritatie van zijn directe omgeving, een ander kan nauwelijks ademhalen door zijn neus en hoest zijn keel schor en zijn lichaam moe. Vaak worden deze symptomen verward met griep. Maar dat is een misvatting. Verkoudheid en griep zijn twee heel verschillende dingen.

Verkoudheid staat voor een infectie van de slijmvliezen in de neus, de bijholten en de keel. Een loopneus is bijvoorbeeld geen symptoom van griep, maar typisch een van verkoudheid. Iemand met griep ervaart plotselinge, hoge koorts, heftige spierpijn en koude rillingen. Een griep, veroorzaakt door het influenzavirus, duurt gemiddeld ongeveer vijf dagen.

De meeste Nederlanders zijn zich niet bewust van het feit dat griep in het uiterste geval dodelijk kan zijn. Jaarlijks sterven duizend à tweeduizend mensen aan de gevolgen ervan.

Een ander misverstand: verkoudheid hoeft niet te betekenen dat je ergens allergisch voor bent. Een verband is er wel: ,,Iemand met een allergie waarbij de neus geprikkeld wordt, loopt sneller een verkoudheid op. Aan de andere kant kan iemand met een neusverkoudheid allergisch geprikkeld worden,’’ zegt KNO-arts Hendrik Verschuur van Medisch Centrum Haaglanden. Het is dan vooral uitkijken in bijvoorbeeld het hooikoortsseizoen.

Allergie wordt niet veroorzaakt door een virus en gaat niet na een weekje vanzelf over, zoals een verkoudheid. Houden de rode ogen en de loopneus langer dan twee weken aan, heb je dus óf een nieuwe verkoudheid te pakken - soms volgen ze elkaar op - óf een allergie.

Is een verkoudheid te voorkomen? Een groep Amerikaanse onderzoekers beweert dat echinacea - een verzameling van negen Noord-Amerikaanse plantensoorten die al door de Sioux-indianen werd gebruikt - het risico op het oplopen van een verkoudheid kan halveren. Ook zou de verkoudheid met een tot vier dagen worden bekort. Dit werd eerder dit jaar gepubliceerd in The Lancet Infectious Diseases, maar deze resultaten zijn in strijd met andere studies die geen verschil opmerkten.

Huisarts Beijaert meent ook dat verkoudheid voorkomen onbegonnen werk is: ,,Iedereen komt met de vele rhinovirussen die er zijn in contact en het is per persoon afhankelijk of die contacten leiden tot verkoudheid of niet.’’ Extra groenten eten, vitamine C-pillen slikken, onder het mom van je weerstand verhogen: het kan geen kwaad, maar de verkoudheidsvirussen worden er niet mee bestreden.
Uit een overzichtsstudie van de Britse Cochrane Library bijvoorbeeld blijkt dat 11.000 vitamine C slikkende mensen niet minder vaak verkouden werden dan een niet vitamine C slikkende controlegroep. En áls ze verkouden werden, duurde het niet minder lang.

Los van deze studie: het is nog nooit aangetoond dat ongezond eten leidt tot verkoudheid. In wetenschappelijke kring wordt de theorie dat je met een lage weerstand bevattelijker bent voor verkoudheid dan ook betwijfeld.

Beijaert: ,,Soms komen patiënten op het spreekuur die al voor een vierde keer in een jaar tijd verkouden zijn. Ze maken zich ongerust en vragen zich af of er misschien iets aan de hand is met hun weerstand. Mijn antwoord is nee, er is niets aan de hand. Een verkoudheid is geen reden tot onrust. Het is slechts vervelend, maar ook dat is natuurlijk voor iedereen verschillend. De een heeft er relatief weinig last van en gaat gewoon door, blijft naar zijn werk gaan. Een ander voelt zich echt ziek.’’

Een paar dagen in bed blijven heeft geen nut: ,,Natuurlijk, er zijn mensen die echt beroerd zijn van verkoudheid. Ze hebben knetterende hoofdpijn, soms koorts en voelen zich echt ellendig. Die mensen kunnen niet veel anders dan in bed blijven. Maar de verkoudheid moet eruit en dat duurt ongeveer een week. Antibiotica helpen niet, aangezien die bacteriën bestrijden en verkoudheid wordt veroorzaakt door een virus.’’

Bron nu.nl