Haiku en Tanka
03-11-2005 om 12:13 uur GeslotenZoals ik al eerder in de slowchat beloofde, zou ik een paar haiku's en tanka's plaatsen. Er zijn hier ongetwijfeld een aantal mensen die geen flauw idee hebben wat dat zijn, dus ik plaats er een paar (en stiekem ook een paar van Esther, en dan zal ik in een volgende post de regels plaatsen waaraan een en ander moet voldoen, en daarna is iedereen vrij om het zelf ook eens te proberen. (en uiteraard mag je dat hier ook plaatsen :) )
Haiku:
in het briesje speelt
het kind met de pop en laat
de vlinder geen kans
kleine sneeuwvlokjes
tikken de sneeuwklokjes aan
als een stilleven
De dagen lengen
De koolmeesjes laten mij
Slechts lege doppen
met zachte stralen
likt de zon aan de knopjes -
bloesem ontvouwt zich
Oude appelboom
Al de eerste najaarsstorm
Werpt zijn vruchten af
Senryu:
Een beetje hautain
Loopt ze met haar lakschoenen
Pas elf geworden
uit eten in stijl -
hij zag de sterren pas toen
hij weer buiten stond
ze pakt de ringen
met een zwaar betraand gezicht
de uiensnijdster
In de vuilnisbak
Liggen oliebollen naast
Goede voornemens
Tanka:
de deur valt hard dicht
ik steek mijn hoofd uit het raam
en roep je nog na -
de geur van magnolia
doet me de herfst vergeten
de laagstaande zon
werpt een lange schaduwstreep
over de zerken
het lied van de nachtegaal
kondigt een nieuwe dag aan
in de grijze lucht
dansen de witte vlokjes
hetzelfde dansje
als de vlinders in mijn buik
sinds je naar me glimlachte
in de frisse wind
een wandeling door het bos
met de verse geur
van eikels op het kampvuur -
het moet en vroege herfst zijn
Berijpte takken
een zilverwitte wereld
aarzelend zonlicht
streelt voorzichtig langs die pracht
langzaam ontdooit de natuur
De natuur dwingt me
ik buig nederig het hoofd
en dank stilletjes
voor de gul geschonken pracht
die vaak zo wreed vertrapt wordt.
Midden in de nacht
gewekt door een donderbui
met een bonzend hart
als het licht van de bliksem
mij de liefde helder toont
De grote muilen
zich verschuilend achter tekst
en met veel kabaal
de kleintjes overstemmen
die hen zo vaak souffleren
De groene Tanka zijn van de hand van Esther
Hier volgen de globale regels voor het schrijven van Haiku, Senryu en Tanka.
Haiku
- drieregelig gedicht, verdeeld in 5-7-5 lettergrepen;
- is een waarneming;*
- heeft de natuur als onderwerp;
- gaat over een seizoen (mag ook metaforisch zijn);
- moet een werkwoord bevatten;
- mag niet rijmen;
- een zin loopt tot het einde van de regel, halverwege afbreken in niet mooi maar een zin mag echter wel meerdere regels lopen…
- mag aan het einde van een regel een gedachte streepje bevatten als wending; ***
- heeft bij voorkeur een dubbele bodem;
- is geen cliché of aforisme (dus geen koeien zonder poten Haiku); ****
- vermijd stoplappen en opvulwoorden om aan de lettergrepen te komen.
Senryu:
Zodra een Haiku over mensen gaat heet het geen Haiku maar een Senryu. Voor de rest zijn alle regels van de Haiku van kracht, behalve het regeltje over de natuur.
Tanka:
- vijfregelig gedicht, verdeeld in 5-7-5-7-7;
- geen waarneming, maar een lyrisch (liefdes)gedicht;
- heeft de natuur als onderwerp en duidt een seizoen aan (metaforisch);
- moet een werkwoord bevatten;
- mag niet rijmen; **
- een zin loopt tot het einde van de regel, halverwege afbreken in niet mooi;
- een regelmag aan het einde een gedachte streepje bevatten als wending.
voetnoten:
* Ooit is de Haiku bedacht in de tijd dat er nog geen kranten bestonden. Het was gebleken dat een metrum van 17 syllaben of klanken de beste vorm was om een gebeurtenis te onthouden en over te brengen op andere mensen. Daarom werd aangeleerd om gebeurtenissen samen te vatten in 17 syllaben (wat bij ons lettergrepen zijn).
** De Haiku komt origineel uit Japan. De Japanse taal is dusdanig opgebouwd dat het in die taal onmogelijk is om te rijmen. Daarom is het niet wenselijk een Haiku te laten rijmen.
*** Zie de voorbeeld Senryu en Tanka.
**** Een aforisme is een korte, pittige spreuk ook wel zinspreuk bijvoorbeeld “De beste helpende hand die u zich kunt wensen, is vaak een stevige duw.” En Haiku is een waarneming en geen wijsheid. Vermijd ook de cliché-onderwerpen, als koeien die in het weiland zweven in de mist (de zogenaamde koeien zonder poten).
:) Erg mooi, maar teveel regels voor mij ;) Daar kan ik bij hetformuleren van mijn gedachten toch geen rekening mee houden allemaal. Maar knap als je dit wel kunt hoor! ^O^
in het begin is het erg lastig maar als je er een paar achter de rug hebt valt het reuze mee hoor :)
en de eerste 10 kloppen op een of andere manier niet, maar de 11e begint er op te lijken, en dan opeens...
De wind waait hard,
de bomen zwiepen heftig
en de mens is klein.
Zoiets? En zo niet, wat is er dan fout?
Dat is een zeer aardig begin hoor ! Alleen de eerste regel is nog 4 lettergerepen (het is soms toegestaan, maar ik probeer dat eigenlijk altijd te vermijden). Maar het idee erachter is heel aardig ! Voor een eerste in ieder geval meer dan een dikke voldoende !!
haha ik zal er maar niet mee beginnen, snap er niks van! :? hahaha
liefs susan
Als je ermee begint heb je het snel genoeg door.
Kan wel lichtelijk verslavend zijn...
dat is het ook :)
ik zal binnenkort ook weer eens wat gaan schrijven :)
haha dan zal ik er eens aan beginnen als ik straks uit school kom hahaha!
liefs susan
Overigens, als je de hele bundel wil hebben om eens te kijken hoe het allemaal werkt, en hoe het er allemaal uitziet, kun je me mailen op peter@astmaforum. Dan stuur ik hem toe. Overigens is de bundel bijna geheel gevuld door beginners, en dat heeft echt verrassend leuke dingen opgeleverd ! Met Esther als absolute uitschieter..